مصدومیت های مچ پا در میان رایج ترین آسیب دیدگی های استخوان و مفاصل هستند. اغلب میزان درد، عدم توانایی در راه رفتن و یا این نگرانی که استخوان ممکن است شکسته باشد ممکن است موجب شود که به دنبال اقدامات درمانی اورژانسی باشید.
در صورت نیاز به خدمات پزشکی و درمان در منزل و همچنین ویزیت آنلاین پزشک عمومی و متخصص کافی ست با کارشناس ما به شماره 09026797778 تماس بگیرید و یا در واتساپ پیام دهید.
شکستگی مچ پا
در بیشتر موارد نگرانی شما با پزشک مشترک است، آیا استخوان شکسته است؟ اغلب تشخیص شکستگی استخوان از موارد پیچ خوردگی، در رفتگی و یا پارگی تاندون بدون انجام رادیوگرافی غیر ممکن است.
- مفصل مچ پا از 3 استخوان کنار هم تشکیل شده است.
- استخوان درشت‌نی که استخوان اصلی ساق پا است، بخش میانی یا داخل مفصل مچ پا را تشکیل می‌دهد.
- استخوان فیبولا استخوان کوچکتری است که به موازات درشت‌نی در قسمت تحتانی ساق پا قرار دارد و مفصل جانبی مچ پا را تشکیل می‌دهد.
- انتهای استخوان درشت‌نی و استخوان فیبولا به نام برآمدگی قوزک شناخته می شود. آنها با هم قوسی را تشکیل می دهند که در بالای استخوان قاپ یا تالوس، یکی از استخوان های پا قرار دارد.
- این 3 استخوان (درشت‌نی، استخوان فیبولا و استخوان ران) عناصر استخوانی مفصل مچ پا را تشکیل می دهند.
- غشای الیافی به نام پوشینه مفصلی که با لایه صاف تری به نام سینوویوم پوشانده شده است، ساختار مفصل را محصور می کند. پوشینه مفصلی حاوی مایع سینوویال تولید شده توسط سینوویوم است. مایع سینوویال امکان حرکت روان سطح مفاصل را فراهم می کند.
- مفصل مچ پا توسط چندین رباط که فیبرهایی هستند که این استخوان ها را در جای خود نگه می دارند، تثبیت می شود.
علل شکستگی مچ پا
هنگامی که به مفصل مچ پا فراتر از توان عناصر آن فشار وارد می کنید، به مفصل آسیب می رسانید.
- اگر فقط رباط ها رها شوند و پاره شوند، شما مچ پا را پیچ خورده اید.
- اگر یک استخوان تسلیم شود و شکسته شود، شما دچار شکستگی مچ پا شده اید.
- شکستگی می تواند با پارگی همزمان رباط ها ایجاد شود. شما می توانید این کار را به چند روش انجام دهید:
- مچ پا را به داخل یا خارج بچرخانید
- پیچاندن مچ پا به سمت دیگر
- انعطاف پذیری یا کشش مفصل
- وارد آوردن نیروی شدید به مفصل با مستقیم آمدن به پایین مانند پرش از سطح بالا
علائم شکستگی مچ پا
علائم و نشانه های شکستگی مچ پا معمولا واضح هستند. درد معمولا رایج ترین علامت است و اغلب دقیقا از محل شکستگی بروز نمی کند. فرد ممکن است دچار شکستگی های دیگری در کف پا و یا زانو نیز شده باشد که به درد منجر شود. تورم نیز اغلب در اطراف مچ پا رخ می‌دهد. تورم نشان دهنده آسیب به بافت نرم و انباشت خون و یا مایعات دیگر در اطراف مفصل است. در صورتی که خون در مفصل باشد به آن همارتروزیس یا همارتروز می گویند. همچنین ممکن است کبودی در اطراف مفصل مشاهده شود که البته بالافاصله بعد از آسیب دیدگی نیست. این کبودی می تواند به سمت کف پای شما یا به سمت انگشتان گسترش یابد.
در موارد شکستگی شدید ممکن است تغییر شکل های واضحی در استخوان های اطراف مچ پا رخ دهد. پوست ممکن است دچار کشیدگی شود و حتی خود استخوان در معرض دید قرار گیرد. اگر به اعصاب یا رگهای خونی آسیب وارد شود، ممکن است درد بیشتری همراه با رنگ پریدگی پوست، بی حسی یا ناتوانی در حرکت دادن پا یا انگشتان نیز وجود داشته باشد.
زمان مراجعه به اورژانس
هنگامی که از ناحیه مچ پا آسیب دیدید، موارد مختلفی وجود دارد که باید بررسی کرد تا تعیین شود که آیا باید به پزشک مراجعه کرد یا اورژانس. در موارد زیر باید اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- عدم توانایی در تحمل وزن بر روی مچ پا
- درد با وجود استفاده از داروهای مسکن و ضد درد همچنان شدید و آزار دهنده است.
- اقدامات درمانی خانگی در کاهش درد شکست خورده اند.
اگر قادر به مراجعه به پزشک نباشید و هر یک از علائم شکستگی مچ پا را تجربه کردید، باید در اسرع وقت به اورژانس مراجعه کنید.
در صورت داشتن علائم زیر در اسرع وقت به اورژانس مراجعه کنید:
- تغییر شکل واضح استخوان های مچ پا
- استخوان ها در خارج از پوست قابل مشاهده هستند
- درد غیر قابل تحمل با وجود مصرف داروهای مسکن
- ناتوانی در حرکت انگشتان پا
- به هیچ وجه توانایی حرکت دادن مچ پای خود را ندارید
- بی حسی مچ پا یا بی حسی جزئی
- سرد شدن یا کبودی پا
معاینات و آزمایش ها
هنگامی که پزشک مچ پای شما را معاینه می کند، وظیفه اصلی وی این است که تشخیص دهد آیا استخوان دچار شکستگی شده است یا خیر و یا مفصل به میزانی آسیب دیده است که ناپایدار شده است. بی ثباتی مفصل اغلب نشان دهنده شکستگی های متعدد، شکستگی همراه با آسیب رباط یا گاهی آسیب رباط را به تنهایی نشان می‌دهد.
پزشک سابقه آسیب دیدگی را بررسی کرده و موارد زیر را سوال می کنند. این سوالات مهم هستند زیرا مکانیسم های مختلف آسیب با الگوهای مختلف شکستگی مرتبط هستند.
- کدام قسمت پا درد می کند؟
- آسیب دیدگی چه مدت قبل رخ داده است؟
- آیا زانو، کف پا و یا ساق پا نیز درد می کنند؟
- آیا مچ به سمت داخل و یا خارج دچار پیچ خوردگی شد؟
- آیا صدای ترک خوردن و یا ترکیدن شنیدید؟
- آیا بالافاصله بعد از آسیب دیدگی می توانستید راه بروید؟
- اکنون می توانید راه بروید؟
- آیا احساس بی حسی یا مورمور شدن یا سوزن سوزن شدن در پا، مچ پا یا کف پا دارید؟
- آیا قبلاً شکستگی مچ پا، پیچ خوردگی یا جراحی داشته اید؟
دکتر معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و به دنبال موارد زیر خواهد بود:
- آثار کبودی، خراش یا بریدگی
- تورم، خونریزی و آسیب بافتی
- درد، تغییر شکل و خرد شدن یا حرکت استخوانهای شکسته زانو، ساق، مچ پا و یا کف پا
- درد، شلی بیش از حد مفصل یا پارگی کامل رباط ها
- انباشت مایع در مفصل
- تپش و آثار آسیب به رگهای خونی
- احساس و توانایی حرکت در مچ و کف پا
اگر پزشک به شکستگی استخوان مشکوک شود، وی درخواست رادیوگرافی مچ پا می کند. همچنین ممکن است پزشک بسته به محل درد رادیوگرافی زانو، ساق یا کف پا نیز درخواست کند.
درمان شکستگی مچ پا با مراقبت از خود در منزل
اگر به شکستگی مشکوک هستید، باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید یا سریعاً به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید. می توانید تا زمانی که بتوانید به بیمارستان یا مطب پزشک برسید کارهای زیر را انجام دهید:
- از مچ پای آسیب دیده استفاده نکنید تا دیگر صدمه ای به آن وارد نکنید.
- برای کمک به کاهش تورم و درد، مچ پا را بالا نگه دارید.
- برای کاهش تورم و درد، بسته های یخ را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. یخ را مستقیم قرار ندهید. بسته های یخ تا 48 ساعت موثر هستند.
ایبوپروفن (Advil، Motrin) ممکن است برای آسیب دیدگی مچ پا ایده آل باشد زیرا هم به عنوان داروی ضد درد و هم به عنوان دارویی برای کاهشالتهاب عمل می کند؛ اما در صورت بروز هرگونه مشکل پزشکی یا مصرف دارو یا مکمل دیگر ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
درمان پزشکی شکستگی مچ پا
نوع شکستگی و پایداری مفصل نوع آتل یا گچ مورد استفاده و مدت زمان نیاز به آن را تعیین می کند. اگر استخوان های شما به درستی تراز نشده باشد، پزشک ممکن است قبل از قرار دادن آتل یا گچ، آنها را مرتب کند. اگر نتوان استخوان ها را به درستی در اورژانس مرتب کرد، ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشید. در صورت شکسته شدن استخوان و خارج شدن آن از سطح پوس، عمل جراحی مورد نیاز خواهد بود. به این شرایط شکستگی ترکیبی می گویند. این شکستگی جدی تر از یک شکستگی ساده است.
به مچ پای آسیب دیده نباید فشار وارد کنید تا زمانی که پزشک بگوید مشکلی وجود ندارد. پس از کاهش تورم و معاینه مجدد، ممکن است یک پزشک ارتوپدی یا پزشک اورژانس گچ یا آتل مناسب روی مچ پا قرار دهد. بسته به نوع شکستگی، ممکن است یک گچ مخصوص پیاده روی استفاده شود که می تواند مقداری وزن را تحمل کند، یا ممکن است به یک گچ غیر قابل تحمل وزن نیاز باشد که برای کمک به راه رفتن نیاز به استفاده از عصا خواهید داشت. بسته به میزان درد، پزشک ممکن است به شما داروی مسکن تجویز کند. اینها فقط در صورت لزوم باید استفاده شوند. هنگام استفاده از این داروها نباید رانندگی یا کار کنید.
مراحل بعدی پیگیری
مراقبت های بعدی برای شکستگی مچ پا به شدت شکستگی بستگی دارد. ممکن است نیاز به جراحی اضطراری، ویزیت روز بعد یا ویزیت در طی 1-2 هفته بعد با پزشک ارتوپدی داشته باشید. شکستگی مچ پا به صورت متوسط برای بهبود استخوان به 4-8 هفته زمان نیاز دارد.
جلوگیری از شکستگی مچ پا
جلوگیری از شکستگی مچ پا ممکن است دشوار باشد.
- بسیاری از آنها به صورت حوادث "لغزش و سقوط" رخ می دهند. دقت در فعالیت های خود بهترین پیشگیری است.
- استفاده از کفش مناسب هنگام ورزش نیز ممکن است خطر را کاهش دهد.
چشم انداز
بیشتر شکستگی های ساده با بی حرکتی و عدم فشار آوردن به پای آسیب دیده به خوبی بهبود می یابند. انتظار می رود بهبود بیشتر شکستگی های مچ پا بسته به شدت آن، 4-8 هفته طول بکشد تا استخوان ها به طور کامل بهبود یابند و برای استفاده کامل و بهبود دامنه حرکتی مفصل تا چند ماه زمان لازم است. شکستگی های شدیدتر، به ویژه آنهایی که نیاز به جراحی دارند، ممکن است در مدت زمان طولانی تری بهبود یابند. شکستگی از هر نوع احتمال ابتلا به آرتروز در مفصل آسیب دیده را افزایش می‌دهد. هرچه شکستگی شدیدتر باشد، خطر ابتلا به درجاتی از آرتروز بالاتر است.
در صورت نیاز به خدمات پزشکی و درمان در منزل و همچنین ویزیت آنلاین پزشک عمومی و متخصص کافی ست با کارشناس ما به شماره 09026797778 تماس بگیرید و یا در واتساپ پیام دهید.